Bevalling inleiden of afwachten: wat zegt de wetenschap?

Vrouwen hebben nood aan meer informatie over de voor- en nadelen

Bevallingen worden steeds vaker en vroeger ingeleid in Vlaanderen. VBOV vzw onderzocht de recente wetenschappelijke literatuur en vond géén eenduidig positieve of negatieve effecten van inleiden indien de zwangere vrouw voorbij 41 weken zou gaan. Bovendien krijgen vrouwen onvoldoende informatie over de voor- en nadelen van inleiden. Ze ervaren de aanbeveling om in te leiden niet als een keuze en voelen zich soms onder druk gezet. Een nieuw beleid rond inleiden dringt zich op!

Meer inleidingen terwijl keizersnedes stijgen en perinatale sterfte ongewijzigd blijft
Waar in 2011 nog 23,8% van de bevallingen werden ingeleid in Vlaanderen, steeg dit in 2021 naar 27%. Vrouwen met een probleemloze zwangerschap krijgen vandaag de aanbeveling om hun bevalling in te leiden op 41 weken of vroeger. Vroeger gebeurde een inleiding pas op 41 weken en 3-5 dagen. Aan de basis van deze wijziging in het beleid liggen wetenschappelijke studies die een verband vonden tussen inleiden op 41 weken of 39 weken en een daling van het aantal keizersnedes en perinatale sterfte. Opvallend genoeg was er tussen 2015 en 2021 géén daling maar wel een stijging van het aantal keizersnedes en bleef het aantal perinatale sterftes gelijk.
 
Grote variatie in beleid rond inleiden
VBOV vzw nam klinische richtlijnen en wetenschappelijke literatuur onder de loep en stelde hierbij vast dat er vaker géén of zelfs negatieve effecten zijn van inleiden. Enkel het feit dat een zwangere voorbij 41 zwangerschapsweken zou gaan, is géén reden om routinematig in te leiden. De onderzoeken waar het huidige beleid voor inleiden op gebaseerd is, kennen beperkingen en zijn mogelijk minder relevant voor de Belgische zorgcontext. Dat de wetenschappelijke evidentie niet eenduidig is, zorgt voor een sterk wisselend aantal inleidingen in de verschillende Vlaamse materniteiten, variërend van 14% tot 40,1% in 2021.
 
Negatieve bevallingservaringen
Wetenschappelijk onderzoek en bevallingsverhalen van vrouwen laten zien dat het inleiden van de bevalling een hogere kans heeft op een negatieve bevallingservaring. Vrouwen blijken ook onvoldoende geïnformeerd over de voordelen en de risico’s van inleiden. Er wordt niet altijd een alternatief voorgesteld, waardoor vrouwen het advies om in te leiden niet als een keuze ervaren.

“Ik begrijp wel dat vrouwen niet altijd sterk genoeg zijn om tegen het advies van dokters in te gaan. Er wordt hen angst aangejaagd. We zouden moeten proberen om de geboorte weer normaal te maken in onze samenleving. Meer vertrouwen in de natuurlijke gang van zaken en minder medicalisering en/of ingrijpen.” - Sofia

“Al bij al een keigoeie badbevalling gehad, maar ik blijf toch met een vreemd gevoel zitten dat er zo snel naar die middelen gegrepen wordt.” - Mariko
 
Naar een nieuw beleid
Inleiden kan in sommige situaties een belangrijke en noodzakelijke medische interventie zijn, vb. wanneer complicaties voor moeder en kind enkel kunnen voorkomen worden door de geboorte van de baby.  De zwangerschapstermijn van 41 zwangerschapsweken kan echter niet als enige reden aangehaald worden om zwangere vrouwen routinematig in te leiden.
Het is belangrijk dat zorgverleners ouders tijdig, voldoende en objectief informeren over inleiden of afwachten, rekening houdend met hun individuele situatie en risicoprofiel. De autonomie en de voorkeuren van de vrouw dienen hierbij zo maximaal mogelijk gerespecteerd te worden.

“De tweede gynaecoloog vond dat alles er nog goed uitzag en de vroedvrouwen hebben enorm geholpen met mijn angsten te managen door informatie te geven. Uiteindelijk ben ik op 41 weken en 4 dagen spontaan bevallen en was mijn kindje gezond en wel.” - Ineke

De bevindingen van het literatuuronderzoek van VBOV vzw, de huidige cijfers van inleiden, keizersnedes en perinatale sterfte, én de beperkingen van bepaalde wetenschappelijke studies, werpen een nieuw licht op het huidige beleid rond inleiden in Vlaanderen. VBOV vzw nodigt dan ook de verschillende zorgberoepen en patiëntenverenigingen uit voor een constructieve dialoog om het huidige beleid kritisch te bekijken en in vraag te stellen. Er is tevens nood aan een Belgische evidence-based richtlijn rond inleiden waarbij ook aandacht gaat naar geïnformeerde beslissing omtrent bevallingsopties en respect voor de keuzes van ouders.

Meer informatie over het wetenschappelijk onderzoek van de VBOV vzw over inductie en informatie voor ouders over deze geboortekeuze is te vinden op www.geboortekeuzes.be